Emeklilik, çalışma yaşantısının en önemli aşamalarından biri olarak karşımıza çıkıyor. Doğru bir zamanlamayla ve uygun bir statü ile yapılan başvurular, emeklilik tarihini ve alınacak maaşı etkileyen önemli faktörler arasında yer alıyor. SGK uzmanı Özgür Erdursun, EYT konusunda kademeli emeklilikten, SGDP ile çalışmadan emeklilik başvurusuna kadar kapsamlı bir şekilde süreci ele aldı.
EYT KAPSAMINDA EMEKLİLİK ŞARTLARI NELERDİR?
Eylül 1999 tarihi öncesinde sigortalı olarak işe başlayanlar, kamuoyunda EYT’liler olarak adlandırılıyor ve bu kişiler, yaş şartı aranmadan emeklilik hakkını elde edebiliyorlar. Ancak bu gruptaki çalışanların prim ve hizmet süresi koşullarına dikkat etmeleri gerekiyor.
Kadınlar: 20 yıl sigortalılık ve SSK için 5.000 – 5.975 gün prim
Erkekler: 25 yıl sigortalılık ve SSK için 5.000 – 5.975 gün prim
Bağ-Kur ve Emekli Sandığı: Kadınlar için 7.200 gün, erkekler için 9.000 gün prim şartı aranıyor.
Ayrıca özel banka sandıklarıyla çalışan bireyler de SSK ile benzer prim tutarları üzerinden emekli olabiliyorlar.
HANGİ KURUMDAN EMEKLİLİK MAAŞI ALINIR?
Erdursun, emeklilikte hangi kuruma (SSK, Bağ-Kur, Emekli Sandığı) bağlı maaş alınacağının belirlenmesinde önemli bir kuralın son 7 yıl (2.520 gün) olduğunu belirtti. Eğer bu sürenin çoğunluğu belirli bir statüde geçirilmişse, emeklilik işlemleri de o kurumdan gerçekleşiyor.
EMEKLİLİK BAŞVURUSUNDAN ÖNCE YAPILMASI GEREKENLER
İlk adım olarak E-Devlet üzerinden SGK hizmet dökümü alınmalıdır.
İlk sigorta giriş tarihi kontrol edilmeli. 8 Eylül 1999 sonrası işe giriş yapan bireyler için askerlik, doğum ya da yurtdışı borçlanması gibi nedenlerle giriş tarihi geriye alınabilir.
Ayrıca prim gün sayısı ve sigortalılık süresi de kesinlikle hesaplanmalıdır.
E-DEVLET ÜZERİNDEN BAŞVURU NASIL YAPILIR?
Eğer prim ve süre şartları yerine getirilmişse, işveren “Kod 8 – emeklilik nedeniyle çıkış” koduyla işlemi gerçekleştirmelidir.
Başvuru adımları şu şekildedir:
E-Devlet’e giriş yapılır.
“Gelir/Aylık/Ödenek Talep Belgesi” kısmından yeni bir başvuru seçilir.
4A (SSK), 4B (Bağ-Kur) veya 4C (Emekli Sandığı) statüsü belirlenir.
“Yaşlılık aylığı” seçeneği işaretlenir.
Emekli maaşının yatırılacağı banka ve şube belirlenir.
İletişim bilgileri kontrol edilerek başvuru tamamlanır.
Başvurunun ardından işlemler, E-Devlet üzerinden DYS (Dijital Yazışma Sistemi) ekranı aracılığıyla takip edilebilir.
MAAŞLAR NEREYE YATIRILIYOR, PROMOSYON NE ŞEKİLDE ALINIYOR?
Maaşlar, başvuru sırasında belirlenen bankaya yatırılır. Erdursun’un açıklamalarına göre bankalar, 3 yıl taahhüt eden emeklilere 12.000 TL ile 27.000 TL arasında değişen promosyonlar sunmaktadır. Bu tutarlar, bankadan bankaya ve kampanyalara bağlı olarak çeşitlilik gösteriyor.
EMEKLİLİK SONRASINDA DEĞİŞİKLİKLER NELERDİR?
Emekli bireyler, çalıştıkları işyerinden kıdem tazminatı ve yıllık izin haklarını talep edebiliyorlar. Ayrıca çalıma hayatına devam etmek isteyenler için SGDP (Sosyal Güvenlik Destek Primi) ödenerek istihdam mümkündür.
KADEMELİ EMEKLİLİK SİSTEMİ NEDİR?
8 Eylül 1999 sonrası işe başlayanlar için uygulanacak olan kademeli emeklilik sistemi, farklı yaş ve prim koşulları içermektedir:
SSK’da kadınlar için 58 yaş ve 7.000 gün, erkekler için 60 yaş ve 7.000 gün prim şartı aranıyor.
Alternatif olarak, 4.500 gün prim ve 25 yıl sigortalılık süresi ile 58-60 yaş şartı geçerlidir.
Bağ-Kur ve Emekli Sandığı kapsamında ise kadın ve erkek için 9.000 gün prim aranmaktadır; kadınlarda 58, erkeklerde ise 60 yaş şartı mevcuttur.
Mayıs 2008 sonrası işe başlayanlar için belirlenen yaş aralıkları kadınlarda 58-65, erkeklerde 60-65 olarak bilinmektedir.
KADEMELİ EMEKLİLİK YASAL OLACAK MI?
Henüz resmi olarak bir düzenleme bulunmamakla birlikte, Erdursun, kademeli emeklilik konusunun ilerleyen süreçte bir kez daha kamuoyunun gündeminde yer alacağına dikkat çekiyor.
Emeklilik süreçlerinin doğru bir biçimde yönetilmesi, uzun vadede yüksek maaşlar ve daha avantajlı hakların elde edilmesine katkı sağlıyor. Bu nedenle uzmanların önerdiği adımlara dikkatle uymak büyük önem taşımaktadır.
